Wat je niet voelt, eet je op: de emotionele kant van overgewicht

Wanneer emoties niet gevoeld of benoemd worden, trekken we ons terug in ons hoofd. Het lichaam blijft achter met een last die geen woorden krijgt.

Hoe alexithymie je eetgedrag beïnvloedt zonder dat je het doorhebt

Veel mensen worstelen met hun gewicht en proberen verschillende diëten, zonder blijvend resultaat. Wat als het probleem niet ligt bij wat je eet, maar bij wat je niet voelt?

Veel van mijn cliënten kunnen niet goed bij hun gevoel komen. Dit fenomeen heet alexithymie: de moeite om emoties te herkennen, te uiten en te reguleren. Wat veel mensen niet weten, is dat alexithymie invloed kan hebben op lichaamsbewustzijn, eetgedrag en gewichtsschommelingen.

In deze blog leg ik uit hoe een gebrek aan emotioneel bewustzijn kan leiden tot ondergewicht, overgewicht of constante schommelingen—en waarom diëten vaak niet werken als de emotionele basis niet wordt aangepakt.

Alexithymie en eetpatronen: de disconnectie met je lichaam

Mensen met alexithymie hebben vaak moeite om fysieke en emotionele signalen te herkennen. Dit heeft direct invloed op eten en gewicht, omdat:

✔ Honger- en verzadigingsgevoelens moeilijk te voelen zijn. Sommige mensen eten te weinig (waardoor ondergewicht ontstaat), anderen eten te veel (waardoor overgewicht ontstaat).

✔ Emoties onbewust worden onderdrukt met eten. Als je je gevoelens niet herkent, kan je lichaam op zoek gaan naar manieren om ongemak te reguleren. Voedsel wordt dan een copingmechanisme.

✔ Zelfzorg vaak minimaal is. Mensen die niet in contact staan met hun gevoelens, hebben vaak moeite om goed voor hun lichaam te zorgen. Dit kan leiden tot ongezonde eetgewoonten en gewichtsschommelingen.

✔ Hormoonbalans verstoord raakt. Een lichaam dat voortdurend stress ervaart zonder deze emoties goed te verwerken, kan insulineresistentie, verstoorde cortisolniveaus en stofwisselingsproblemen ontwikkelen.

Dit leidt vaak tot een vicieuze cirkel: mensen proberen een dieet, maar slagen er niet in om het vol te houden, omdat het échte probleem – de emotionele disconnectie – niet wordt opgelost.

Onderdrukte emoties voelen vaak als een steen op je schouders. Zolang je deze last niet erkent, blijft het lichaam compenseren

Praktijkvoorbeeld: Van emotionele disconnectie naar balans

Via via kwam een vrouw bij mij in de praktijk. Haar gewicht schommelde door de jaren heen van heel dun naar heel dik. Toen ze bij mij kwam, kende ik haar alleen als iemand met overgewicht. Haar zelfzorg was minimaal, en ze had nauwelijks verbinding met haar lichaam of met wat ze vanbinnen voelde.

Net als 80% van mijn cliënten kon ze niet meer bij haar gevoel komen, maar op dat moment wist ik nog niet dat dit het fenomeen alexithymie heette. Ze volgde een traject bij mij van twee jaar, waarin we werkten aan het herkennen en verwerken van haar emoties.

Na een jaar intensief werken aan haar emoties begon er iets opmerkelijks te gebeuren:

• Ze kreeg weer verbinding met haar lichaam.

• Haar eetpatroon veranderde vanzelf—zonder dieet.

• Ze verloor op natuurlijke wijze gewicht en bleef op een gezond niveau stabiliseren.

• Ze begon zichzelf beter te verzorgen, van voeding tot beweging en rust.

• Haar hormoonhuishouding kwam in balans.

• Ze werd zowel emotioneel, fysiek als mentaal stabieler.

Wat hier gebeurde, is iets wat ik vaker zie: wanneer mensen hun emoties verwerken en hun innerlijke balans herstellen, volgt het lichaam vanzelf.

Veel mensen meten hun lichaam, maar missen het contact met hun gevoel. Zolang je niet voelt, blijft je lichaam het werk doen.

Waarom diëten niet werken als je niet voelt

Veel diëten richten zich op wat je eet, maar niet op waarom je eet zoals je eet. Als je niet in contact bent met je emoties, blijf je vastzitten in onbewuste patronen:

• Je lichaam schreeuwt om iets (energie, troost, veiligheid), maar je weet niet wat.

• Je verliest motivatie of saboteert jezelf, zonder te begrijpen waarom.

• Je blijft schommelen in gewicht, omdat de oorzaak niet wordt aangepakt

Een gezond lichaam begint bij bewustwording en emotionele verwerking. Zodra je je gevoelens leert herkennen en reguleren, veranderen je gewoonten vanzelf. Dit is waarom sommige van mijn cliënten spontaan afvallen of juist aankomen naar een gezond gewicht, zonder dat ze bewust een dieet volgen.

Van denken naar voelen: Hoe je lichaamsbewustzijn kunt herstellen

Wil je stoppen met worstelen met je gewicht en weer in verbinding komen met je lichaam? Begin dan hier:

• Leer fysieke signalen herkennen. Voel je honger of is het een emotionele behoefte? Begin met bewust eten en observeren hoe je lichaam reageert.

• Onderzoek je eetgedrag. Eet je omdat je echt trek hebt, of omdat je iets probeert te verdoven?

• Werk aan emotionele verwerking. Gebruik methodes zoals het Emotionele Huis om emoties te herkennen en los te laten.

• Wees mild voor jezelf. Het gaat niet om ‘perfect eten’, maar om bewust leven en luisteren naar je lichaam.

Door van denken naar voelen te gaan, kom je stap voor stap dichter bij een gezond, stabiel gewicht—zonder dwang of strenge regels.

Heb je ooit ervaren dat je gewicht veranderde toen je emoties beter ging begrijpen? Deel je ervaring hieronder!